Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, kur artışının ardından eylül ayında piyasada yaşanan zam furyasının öğrenmek için sektör sektör detaylı şekilde fiyatlama davranışlarını incelediklerini bildirdi. Türkiye'de sektörlerin büyük bölümünün mallarını 3 ay vadeli sattıklarına işaret eden Albayrak, bu 3 ay sonra dolar kurunun 8-9 lira olacağı varsayımıyla fiyatların spekülatif şekilde belirlendiğini söyledi. Albayrak'ın özel sektör zamlarını spekülatif olarak nitelemesi, aynı dönemde devletin elektrik ve doğalgaza yaptığı zamların da spekülatif olduğu ve kurlardaki düşüşe paralel olarak geri alınması gerektiği yorumlarını haklı çıkardı.
DOLAR 9 TL OLUR DEYİP ZAM YAPTILAR
Meclis Plan ve Bütçe Komisyonunda milletvekillerinden gelen soruları yanıtlayan Bakan Albayrak, eylül ayındaki fiyatlamaların tamamen spekülatif nitelikte olduğuna işaret ederken, “Eylül ayındaki spekülatif fiyatlama…Bu tip spekülatif olarak ani sıçrama şeklindeki fiyatlama davranışlarının psikolojik etkisi de var. Eylül ayında detaylı şekilde sektörel olarak fiyatlama davranışlarını incelediğimizde şunu görüyoruz. Türkiye'de çok sektörde ürünler, mallar vadeli alınıp satılıyor. Vade de genelde 3 ay. 3 ay sonra maliyet ne olur? Bakıyorlar, dolar 6 TL, 7 TL, 8 TL, 8.5 TL hatta 9 TL olur… Bu tahminlerine göre fiyatlama davranışları ortaya konuluyor. Eylül ayında ortaya çıkan bu”
İNDİRİMLER BAŞLADI
Bakan Albayrak, fiyatlamada psikolojik ve sosyolojik etkilerin de çok önemli olduğuna işaret ederken ekim ayında, toplumsal psikolojiyi bozmaya yönelik ortaya konulan saldırıları terse döndürecek toplumsal eylem planı ortaya koyarak fiyatlarda en az yüzde 10 indirim sürecini başlattıklarını söyledi. Eylül ayındaki anormal durumu, psikolojik üstünlüğü ele geçirerek tersine çevirmeyi başardıklarını ifade eden Bakan Albayrak, “Bunun sonuçlarını sahada alıyoruz. Örneğin tavukçular yüzde 35 indirim yapmış. Enerji fiyatları düşüyor, benzin, motorin düşüyor, diğer maliyetler düşüyor, fiyatlamalar düşüyor. Bunlarla, gerek üretici ve gerek tüketici enflasyonunda aşağıya trendi çok daha güçlü şekilde göreceğiz” diye konuştu.
ELEKTRİK VE DOĞALGAZ ZAMMI DA İNMELİ
Geçtiğimiz ağustos ayında döviz kurunda yaşanan ani çıkışla piyasada büyük t zam furyası başlamış, ipliğe hemen her şeyin fiyatı kat be kat artmıştı. Özel sektörde yaşanan bu zam sağanağına devlet de katılmış, hem elektrik hem de doğalgaza konutlarda ağustos, eylül ve ekim aylarında yüzde 9'ar, sanayide ağustos ve eylülde yüzde 14'er, ekimde de yüzde 18.5'er zam yapılmıştı. Bakan Albayrak'ın zamların hem doların 9 TL'ler seviyesine çıkacağı beklentisiyle spekülatif belirlendiğini hem de indirimlerin başladığını açıklaması, elektrik ve doğalgaz zamlarındaki indirim beklentisini yükseltti.
